Ukruszony ząb – jak można go leczyć?

Najczęstsze przyczyny ukruszenia zęba

• Urazy – uderzenia w twarz, wypadki samochodowe, upadki czy kontakty sportowe mogą prowadzić do uszkodzenia zęba.
• Nawyki – zgrzytanie zębami, obgryzanie paznokci czy inne złe przyzwyczajenia osłabiają szkliwo i sprzyjają ukruszeniom.
• Niewłaściwe odżywianie – spożywanie twardych pokarmów, takich jak orzechy, lody czy twarde cukierki, może uszkadzać szkliwo.
• Zaburzenia zgryzu – nieprawidłowe ułożenie zębów powoduje nadmierne obciążenie niektórych z nich, co prowadzi do pęknięć i ukruszeń.
• Zaniedbania higieniczne – rzadkie mycie zębów i niedokładne usuwanie płytki nazębnej osłabiają szkliwo.
• Choroby – próchnica i choroby przyzębia osłabiają strukturę zęba.
• Starzenie się – z wiekiem zęby stają się mniej elastyczne i bardziej podatne na uszkodzenia.

Minimalnie ukruszony ząb

Niewielkie ukruszenie zwykle nie stanowi poważnego zagrożenia, jeśli nie dotyka miazgi zęba. Jednak nawet minimalne uszkodzenie szkliwa może powodować ból, nadwrażliwość na zimno lub ciepło, a w skrajnych przypadkach – infekcję miazgi. Nieleczone ukruszenie może prowadzić do dalszych uszkodzeń, takich jak pęknięcia czy złamania.

Leczenie zależy od wielkości i lokalizacji ubytku. Drobne ukruszenia często nie wymagają interwencji, a jedynie regularnej kontroli u dentysty. Większe ubytki szkliwa można uzupełnić wypełnieniem.

Ukruszona jedynka

Ukruszenie przednich zębów, takich jak jedynka czy dwójka, jest szczególnie widoczne i może wpływać na pewność siebie. Leczenie może polegać na zastosowaniu wypełnienia lub licówki.

• Wypełnienie – odpowiednie przy niewielkich uszkodzeniach szkliwa, gdy miazga nie jest zagrożona.
• Licówka – cienka warstwa porcelany lub kompozytu nakładana na przednią powierzchnię zęba, stosowana przy większych ubytkach lub dla poprawy estetyki.

Czasem konieczne jest pokrycie licówkami obu jedynek, aby uzyskać symetrię i naturalny wygląd. Ostateczną decyzję podejmuje dentysta po dokładnym badaniu.

Ukruszony ząb przy dziąśle

Ubytki w okolicy przydziąsłowej są szczególnie niebezpieczne, ponieważ sprzyjają osadzaniu się bakterii i powstawaniu próchnicy. Nawet niewielkie ukruszenie przy dziąśle wymaga szybkiej konsultacji stomatologicznej.

W przypadku poważnych uszkodzeń i zakażenia miazgi konieczne może być leczenie kanałowe lub ekstrakcja zęba. Szybka reakcja zapobiega rozprzestrzenianiu się infekcji.

Ukruszony ząb z plombą

Jeśli ukruszony ząb ma już plombę, dalsze uszkodzenie wymaga wizyty u dentysty. W zależności od stopnia uszkodzenia może być konieczne:

• uzupełnienie ubytku,
• wymiana starej plomby,
• leczenie kanałowe, jeśli doszło do zakażenia miazgi.

Pęknięty ząb

Przyczyny pęknięcia zęba to m.in.:

• urazy mechaniczne,
• nadmierne obciążenie,
• skurcze mięśni żuchwy,
• stres i zgrzytanie zębami,
• zaburzenia zgryzu,
• próchnica,
• nieprawidłowo wykonane leczenie kanałowe.

Leczenie zależy od stopnia uszkodzenia – od wypełnienia, przez leczenie endodontyczne, aż po ekstrakcję. W przypadku bólu można stosować leki przeciwbólowe (paracetamol, ibuprofen) i unikać twardych pokarmów.

Jak zapobiegać pęknięciu lub ukruszeniu zęba?

• Unikaj żucia twardych przedmiotów (lodu, ołówków, paznokci).
• Szczotkuj zęby miękką szczoteczką i delikatnymi ruchami.
• Ogranicz spożycie twardych i klejących przekąsek (cukierki, orzechy, popcorn).
• Zwróć uwagę na zgrzytanie zębami – w razie potrzeby stosuj ochraniacz na noc.
• Sportowcy powinni używać ochraniaczy na zęby.
• Dbaj o regularne wizyty kontrolne u dentysty.

Czego nie robić ze złamanym zębem?

• Nie próbuj samodzielnie naprawiać zęba.
• Nie zwlekaj z wizytą u dentysty.
• Nie pij bardzo gorących ani bardzo zimnych napojów.
• Unikaj twardych i lepkich pokarmów.
• Nie gryź uszkodzonym zębem.
• Nie stosuj ciepłych okładów na opuchniętą twarz – stosuj chłodne.
• Nie zażywaj aspiryny bez konsultacji z lekarzem.

Pamiętaj, że złamany ząb wymaga natychmiastowej pomocy stomatologicznej, aby uniknąć poważniejszych komplikacji.

Jeśli masz ukruszony lub pęknięty ząb, nie zwlekaj z wizytą u dentysty. Szybka diagnoza i odpowiednie leczenie pozwolą zachować zdrowie i estetykę Twojego uśmiechu.