Zgorzel zęba – objawy, leczenie, zapobieganie

Zgorzel zęba to jedno z najpoważniejszych schorzeń stomatologicznych, które może prowadzić do poważnych konsekwencji dla zdrowia jamy ustnej i całego organizmu. Choroba ta jest spowodowana infekcją bakteryjną, która atakuje tkanki zęba, a następnie przenosi się na okoliczne struktury, takie jak miazga, kość i dziąsło. Zgorzel zęba może wywołać silny ból, stan zapalny i gorączkę, co znacznie obniża jakość życia pacjenta. W przypadku braku odpowiedniego leczenia, choroba może prowadzić do utraty zęba lub poważniejszych problemów zdrowotnych, takich jak zapalenie szpiku kostnego czy zapalenie wsierdzia.

Miazga zęba ? czym jest i jakie ma funkcje?

Miazga zęba to tkanka żywa, znajdująca się we wnętrzu zęba, która pełni wiele ważnych funkcji. Jej głównym zadaniem jest dostarczanie zębowi składników odżywczych i tlenku wodoru, które są niezbędne do utrzymania zdrowia i funkcjonalności zęba. Miazga zęba składa się z nerwów, naczyń krwionośnych oraz komórek, które pomagają w odbieraniu bodźców zęba, a także chronią go przed uszkodzeniami mechanicznymi.

Miazga pełni również ważną rolę w procesie mineralizacji zęba, czyli w tworzeniu i utrzymaniu jego struktury. W trakcie mineralizacji miazga wytwarza nową tkankę zęba, która zastępuje zniszczone lub zużyte części.

W przypadku infekcji lub urazu zęba, miazga może ulec uszkodzeniu, co prowadzi do silnego bólu i stanu zapalnego. Tworzy się tzw. zgorzel zęba. W takiej sytuacji konieczne jest leczenie stomatologiczne, które może polegać na usunięciu miazgi i wypełnieniu kanałów korzeniowych, aby zapobiec dalszej infekcji i zachować funkcjonalność zęba.

Zgorzel zęba (zapalenie miazgi) ? jakie są jego przyczyny?

Zgorzel zęba jest chorobą, która może powstać w wyniku wielu czynników. Jednym z głównych czynników sprzyjających powstawaniu zgorzeli zęba jest zaawansowana próchnica, która powoduje ubytki w szkliwie i umożliwia bakteriom dostanie się do wnętrza zęba.

Innymi czynnikami, które mogą sprzyjać powstawaniu zgorzeli zęba, są:

• Uszkodzenia mechaniczne – urazy zęba, takie jak pęknięcia lub złamania, mogą prowadzić do uszkodzenia miazgi zęba i wywołać stan zapalny.
• Leczenie endodontyczne – nieprawidłowo wykonany zabieg leczenia kanałowego może prowadzić do infekcji i zgorzeli zęba.
• Zaniedbania higieniczne – brak odpowiedniej higieny jamy ustnej i regularne wizyty u stomatologa mogą prowadzić do rozwoju próchnicy, a w konsekwencji do zgorzeli zęba.
• Cukrzyca – osoby z cukrzycą są bardziej narażone na infekcje bakteryjne, w tym zakażenia zębów i zgorzel zęba.
• Obniżona odporność – osoby z osłabioną odpornością są bardziej narażone na infekcje bakteryjne, które mogą prowadzić do zgorzeli zęba.

Zgorzel zęba po leczeniu kanałowym

Niestety, w niektórych przypadkach, mimo wykonania leczenia kanałowego, może dojść do powstania zgorzeli zęba. Przyczyną tego zjawiska są zwykle niedoskonałości w procesie leczenia kanałowego, które mogą powodować, że bakterie w dalszym ciągu będą obecne wewnątrz zęba, prowadząc do infekcji.

Nieprawidłowe oczyszczenie kanałów korzeniowych, niewłaściwe wypełnienie kanałów lub niedokładne usunięcie zakażonej tkanki, to tylko niektóre z czynników, które mogą przyczynić się do rozwoju zgorzeli zęba po leczeniu kanałowym. Ponadto, powstawaniu zgorzeli zęba po leczeniu kanałowym sprzyja nieprawidłowe uzupełnienie ubytków w zębach, a także brak kontroli nad stanem zębów po zakończeniu leczenia.

Zgorzel zęba ? jaką może mieć postać?

Zgorzel zęba to poważne schorzenie stomatologiczne, które może mieć różne rodzaje, zależnie od obszaru i stopnia uszkodzenia miazgi zęba. Wyróżnia się trzy główne rodzaje zgorzeli zęba:

• Martwica – występuje w przypadku, gdy miazga zęba całkowicie obumiera, a w jamie korzeniowej gromadzą się bakterie i martwe tkanki. Zgorzel martwicza charakteryzuje się silnym bólem zęba, zaczerwienieniem i obrzękiem w okolicy chorego zęba, a także wyciekiem ropnym z dziąsła.
• Postać sucha – występuje w przypadku, gdy miazga zęba stopniowo obumiera, ale jamy korzeniowej nie zajmują bakterie. W zgorzelu suchej brak jest objawów bólowych, ale zęba jest osłabiony i łatwiej ulega uszkodzeniu.
• Postać wilgotna – to pośredni rodzaj zgorzeli zęba, który charakteryzuje się częściową martwicą miazgi zęba, ale z bakteriami obecnymi w jamie korzeniowej. Zgorzel wilgotna jest stanem zapalnym, który powoduje ból zęba, obrzęk, zaczerwienienie, a czasem również wyciek ropny z dziąsła.

Objawy zapalenia miazgi

Objawy zapalenia miazgi zęba, które mogą wskazywać na zgorzel zęba, obejmują:

• Silny ból zęba – ból zęba jest jednym z najczęstszych objawów zgorzeli zęba. Może być ostry, kłujący lub pulsujący, a także zaostrzać się podczas gryzienia lub picia gorących i zimnych płynów.
• Wrażliwość na gorąco i zimno – miazga zęba jest odpowiedzialna za regulowanie temperatury zęba, dlatego podczas stanu zapalnego miazgi zęba może wystąpić wrażliwość na gorąco i zimno.
• Obrzęk i zaczerwienienie – w okolicy chorego zęba może pojawić się obrzęk i zaczerwienienie dziąseł.
• Wyciek ropny z dziąsła – w przypadku zaawansowanej zgorzeli zęba, może wystąpić wyciek ropny z dziąsła w okolicy chorego zęba.
• Zmiana koloru zęba – zgorzel zęba może powodować zmianę koloru zęba, który staje się szary, ciemny lub czerwony.
• Nieprzyjemny smak i zapach – wyciek ropny z dziąsła może powodować nieprzyjemny smak i zapach w ustach.

Czy zgorzel zęba widać  na zdjęciu RTG?

Na zdjęciu rentgenowskim można zauważyć niektóre objawy zgorzeli zęba, ale nie zawsze jest to możliwe. Zwykle na zdjęciu rentgenowskim widać zmiany w obrębie korzenia zęba, które mogą wskazywać na obecność zgorzeli. Mogą to być m.in. poszerzone kanały korzeniowe, zniekształcenia w kościach wokół zęba, obszary zubożonej tkanki kostnej lub zacienienia w okolicy korzenia.

Jak wygląda leczenie?

Leczenie zgorzeli zęba zależy od rodzaju i stopnia zaawansowania schorzenia. W przypadku zgorzeli martwiczej, zazwyczaj konieczne jest usunięcie chorego zęba, natomiast w przypadku zgorzeli wilgotnej lub suchej możliwe jest zachowanie zęba poprzez leczenie kanałowe. Poniżej przedstawiam ogólny opis leczenia zgorzeli zęba:

• Diagnostyka – stomatolog przeprowadza badanie zęba, wykonuje zdjęcia rentgenowskie oraz może wykonać badanie mikroskopowe miazgi zęba, aby dokładnie określić rodzaj i stopień zaawansowania zgorzeli zęba.
• Leczenie farmakologiczne – w celu zmniejszenia stanu zapalnego i bólu zęba, stomatolog może przepisać leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i antybiotyki.
• Leczenie kanałowe – w przypadku zgorzeli wilgotnej lub suchej, leczenie kanałowe może być skuteczną metodą, która pozwala zachować ząb. Polega ono na usunięciu martwej lub chorej miazgi z zęba, a następnie wypełnieniu kanałów korzeniowych specjalnym materiałem.
• Usunięcie zęba – w przypadku zaawansowanej zgorzeli martwiczej, kiedy ząb jest już martwy i nie ma możliwości uratowania miazgi zęba, konieczne jest usunięcie chorego zęba.
• Protetyka – po usunięciu zęba, może być konieczne wykonanie protezy zębowej, aby przywrócić funkcje zgryzu i estetykę uśmiechu.

W leczeniu zgorzeli zęba kluczowe jest szybkie rozpoznanie i odpowiednie leczenie, aby zapobiec poważnym powikłaniom i utracie zęba.

Zgorzel zęba ? leczenie kanałowe czy ekstrakcja?

Wybór między leczeniem kanałowym a ekstrakcją zęba w przypadku zgorzeli zęba zależy od stopnia zaawansowania choroby, jak również od indywidualnych potrzeb i preferencji pacjenta. Oba te podejścia mają swoje zalety i wady, które warto rozważyć.

Leczenie kanałowe polega na usunięciu chorej lub martwej miazgi z zęba, a następnie wypełnieniu kanałów korzeniowych specjalnym materiałem. Ta metoda jest skuteczna w przypadku zgorzeli wilgotnej i suchej, w których miazga zęba jest uszkodzona, ale ząb wciąż jest stabilny i ma wystarczającą ilość zdrowej tkanki zęba, aby utrzymać go w jamie ustnej. Leczenie kanałowe jest mniej inwazyjne niż ekstrakcja i umożliwia zachowanie naturalnego uzębienia, co jest ważne dla zachowania funkcji żucia i estetyki.

Ekstrakcja zęba, czyli usunięcie chorego zęba, jest konieczna w przypadku zaawansowanej zgorzeli martwiczej, kiedy ząb jest już martwy i nie ma możliwości uratowania miazgi zęba. Jest to bardziej inwazyjna procedura, która wymaga czasem innych zabiegów, takich jak implanty lub mosty protetyczne, aby przywrócić funkcję żucia i estetykę uśmiechu.

Ostateczna decyzja między leczeniem kanałowym a ekstrakcją zęba powinna być podejmowana przez pacjenta we współpracy ze stomatologiem. Stomatolog ocenia stopień choroby oraz szanse na skuteczne wyleczenie zęba, a pacjent bierze pod uwagę swoje potrzeby i oczekiwania wobec leczenia. W każdym przypadku ważne jest szybkie postawienie diagnozy i odpowiednie leczenie, aby uniknąć poważnych powikłań i utraty zęba.

Czym grozi nieleczona zgorzel zęba? 

Nieleczona zgorzel zęba może prowadzić do poważnych powikłań i zagrożeń dla zdrowia. Poniżej przedstawiam kilka możliwych konsekwencji nieleczonej zgorzeli zęba:

• Infekcja – zgorzel zęba jest stanem zapalnym, który może prowadzić do infekcji w obrębie zęba, a także w okolicznych tkankach, takich jak dziąsła i kości. Infekcja może się rozprzestrzenić na inne części ciała, takie jak gardło, jamy nosowe, a nawet mózg.
• Ból – zgorzel zęba może powodować intensywny ból, który może uniemożliwiać normalne funkcjonowanie i prowadzić do utraty jakości życia.
• Utrata zęba – jeśli zgorzel zostanie całkowicie zaniedbana i nieleczona, może doprowadzić do martwicy zęba i jego całkowitej utraty. W takim przypadku konieczna może być ekstrakcja zęba i wstawienie protezy zębowej.
• Zapalenie tkanek okołowierzchołkowych – zgorzel zęba może prowadzić do zapalenia tkanek okołowierzchołkowych, które stanowią podłoże dla zęba. Zapalenie to może prowadzić do utraty kości i podłoża dla innych zębów, co może mieć poważne konsekwencje dla całego uzębienia.
• Sepsa – w niektórych przypadkach, gdy infekcja związana z zgorzelą zęba nie jest leczona, może rozprzestrzeniać się na inne części ciała, co może prowadzić do sepsy. Sepsa jest bardzo poważnym stanem i może prowadzić do śmierci.

Jak zapobiegać powstawaniu zgorzeli w zębach?

Istnieje wiele sposobów, aby zapobiegać powstawaniu zgorzeli w zębach. Oto kilka zasadniczych zaleceń:

• Zachowanie odpowiedniej higieny jamy ustnej: Regularne szczotkowanie zębów po każdym posiłku, stosowanie nici dentystycznej, płukanie jamy ustnej płynami antybakteryjnymi i wizyty u dentysty co pół roku lub co rok, mogą pomóc w zapobieganiu powstawaniu zgorzeli.
• Unikanie nadmiernego spożywania słodyczy i kwasów: Spożywanie dużej ilości słodyczy i napojów kwaśnych, takich jak soki owocowe i napoje gazowane, może prowadzić do powstawania zgorzeli w zębach. Warto ograniczyć spożycie tych produktów lub unikać ich całkowicie.
• Ograniczenie palenia papierosów i picia alkoholu: Palenie papierosów i picie alkoholu mogą osłabiać układ odpornościowy organizmu, co z kolei zwiększa ryzyko infekcji bakteryjnych, w tym zgorzeli zęba.
• Unikanie zranień w obszarze zębów: Uważaj na uderzenia i zranienia w okolicy zębów, ponieważ mogą one uszkadzać szkliwo zębowe i prowadzić do powstawania zgorzeli.
• Regularne badania stomatologiczne: Regularne wizyty u stomatologa pozwalają na wczesne wykrycie problemów z zębami, w tym zgorzeli. Warto przestrzegać zaleceń stomatologa i wykonywać zalecane badania, takie jak zdjęcia rentgenowskie.

Właściwa higiena jamy ustnej, zdrowy styl życia i regularne wizyty u stomatologa to kluczowe czynniki, które pomogą w zapobieganiu powstawaniu zgorzeli zęba.

Czy domowe sposoby na leczenie zębów będą pomoce w przypadku zgorzeli zębów?

W przypadku zgorzeli zęba, nie zaleca się leczenia domowymi sposobami. Zgorzel zęba to poważne schorzenie, które wymaga interwencji stomatologa. Domowe sposoby, takie jak stosowanie ziół, olejków eterycznych czy płukanie jamy ustnej specjalnymi roztworami, mogą jedynie złagodzić objawy bólowe, ale nie są w stanie wyleczyć zgorzeli zęba. Jeśli podejrzewasz zgorzel zęba, ważne jest, aby jak najszybciej udać się do lekarza stomatologa. Lekarz przeprowadzi badanie kliniczne oraz ewentualne badania radiologiczne i zdecyduje o dalszym postępowaniu. W przypadku zgorzeli zęba, konieczne może być leczenie endodontyczne (np. leczenie kanałowe) lub w skrajnych przypadkach ekstrakcja zęba.

Czytaj więcej na naszym blogu:

• Periodontologia – czym jest i jak może pomóc?
• Kiedy należy wymienić plombę?
• Czy implanty zębów trzeba wymieniać?
• Implanty zębów z drukarki 3D – polscy naukowcy o krok od przełomu w stomatologii
• Zatoki szczękowe – jak leczyć zębopochodne zapalenie zatok