Chirurgiczne usuwanie zębów – wszystko co chcielibyście wiedzieć

Chirurgiczne usuwanie zębów, znane również jako ekstrakcja chirurgiczna, jest jedną z bardziej zaawansowanych procedur dentystycznych, która wymaga specjalistycznej wiedzy i umiejętności. Jest to proces usunięcia zęba, który nie może być łatwo usunięty standardowymi metodami z powodu jego położenia, uszkodzenia lub innych komplikacji. Najczęściej stosuje się ją w przypadkach zębów zatrzymanych, czy też poważnie uszkodzonych. Kiedy i dlaczego konieczne jest chirurgiczne usuwanie zębów? Jak przebiega ta procedura, a także jakie są jej wskazania i zalecenia po zabiegu?

Na czym polega chirurgiczne usuwanie zębów?

Chirurgiczne usuwanie zębów, zwane także ekstrakcją chirurgiczną, polega na usunięciu zęba, który nie może być usunięty w sposób tradycyjny (przez proste wyjęcie). Jest to bardziej złożony proces, który zazwyczaj wymaga interwencji chirurga stomatologicznego lub szczękowego.

Czym się różni usunięcie zęba od chirurgicznego usunięcia zęba?

Usunięcie zęba i chirurgiczne usunięcie zęba to dwa różne podejścia do ekstrakcji zębów, które różnią się pod względem złożoności i technik używanych w trakcie zabiegu.

Prosta ekstrakcja jest stosowana w przypadku zębów, które są widoczne w jamie ustnej i mogą być łatwo uchwycone i usunięte przy użyciu standardowych narzędzi dentystycznych. Pacjent otrzymuje miejscowe znieczulenie, aby znieczulić obszar wokół zęba. Dentysta używa narzędzi takich jak kleszcze, aby uchwycić ząb. Następnie ząb jest delikatnie poruszany i wyciągany z gniazda zębowego.

Chirurgiczne usunięcie zęba jest stosowane w bardziej skomplikowanych przypadkach, takich jak zęby zatrzymane (np. zęby mądrości), zęby złamane pod linią dziąsła, lub zęby z korzeniami, które są trudne do usunięcia. Zazwyczaj jest wykonywane przez chirurga stomatologicznego lub szczękowego. Przed zabiegiem wykonuje się zdjęcia rentgenowskie i dokładną ocenę stanu zęba. Zazwyczaj stosuje się miejscowe znieczulenie, ale w bardziej złożonych przypadkach może być stosowane znieczulenie ogólne. Chirurg wykonuje nacięcie w dziąśle, aby uzyskać dostęp do zęba. Ząb może być usunięty w całości lub w kawałkach, jeśli jest to konieczne. Może być konieczne usunięcie części kości otaczającej ząb. Po usunięciu zęba miejsce ekstrakcji jest dokładnie czyszczone, a nacięcie może być zamknięte szwami.

Prosta ekstrakcja jest mniej skomplikowana i zazwyczaj krótsza niż ekstrakcja chirurgiczna. Rekonwalescencja po chirurgicznym usunięciu zęba może być dłuższa i wymagać bardziej szczegółowej opieki pooperacyjnej.

Jakie zęby usuwa się chirurgicznie?

Chirurgiczne usuwanie zębów jest zazwyczaj stosowane w przypadkach, gdy standardowa ekstrakcja zęba nie jest możliwa. Oto kilka typowych sytuacji, w których może być konieczne chirurgiczne usuwanie zębów:

• Zęby mądrości (trzecie trzonowce) – najczęściej usuwane chirurgicznie z powodu braku miejsca w jamie ustnej, co może prowadzić do ich zatrzymania (zęby nie wyrzynają się prawidłowo). Zęby mądrości mogą także wyrzynać się pod niewłaściwym kątem, co powoduje ból, infekcje lub uszkodzenie sąsiednich zębów.
• Zęby zatrzymane – są to zęby, które nie wyrżnęły się prawidłowo i pozostały częściowo lub całkowicie w tkance dziąsła lub kości. Mogą to być zarówno zęby mądrości, jak i inne zęby, np. kły.
• Zęby uszkodzone lub złamane – zęby, które są uszkodzone lub złamane na poziomie dziąsła lub korzenia, co uniemożliwia ich usunięcie tradycyjnymi metodami.
• Zęby z zaawansowaną próchnicą – zęby, które są poważnie uszkodzone przez próchnicę i nie mogą być naprawione przy użyciu wypełnień, koron czy innych procedur dentystycznych.
• Zęby z infekcjami lub ropniami – zęby, które są źródłem poważnych infekcji, zwłaszcza gdy infekcja rozprzestrzeniła się do tkanki kostnej lub otaczających struktur.
• Zęby przeszkadzające w leczeniu ortodontycznym – zęby, które muszą zostać usunięte, aby zrobić miejsce dla innych zębów, np. przed założeniem aparatu ortodontycznego.

Inne wskazania zdrowotne do chirurgicznego usuwania zębów to m.in.:

• Brak miejsca na wyrznięcie się zęba – brak wystarczającej przestrzeni w łuku zębowym na wyrznięcie się zęba, co może prowadzić do jego zatrzymania.
• Nieprawidłowe wyrzynanie się zęba – ząb wyrzyna się pod złym kątem, co może prowadzić do bólu, infekcji lub uszkodzenia sąsiednich zębów.
• Poważne uszkodzenie zęba – ząb jest poważnie uszkodzony na skutek urazu, próchnicy lub choroby przyzębia, co uniemożliwia jego zachowanie i leczenie.
• Infekcje i ropnie – infekcje, które nie mogą być skutecznie leczone innymi metodami i stanowią zagrożenie dla zdrowia pacjenta.
• Problemy ortodontyczne – konieczność usunięcia zębów w celu poprawy wyników leczenia ortodontycznego, np. usunięcie zębów, które przeszkadzają w prawidłowym ustawieniu zgryzu.
• Zęby zatrzymane w kości – zęby, które pozostały w kości szczęki lub żuchwy i nie mogą się prawidłowo wyrżnąć.

Jak wygląda zabieg chirurgicznego usunięcia zęba?

Zabieg chirurgicznego usunięcia zęba jest bardziej skomplikowanym procesem niż standardowa ekstrakcja i wymaga specjalistycznych umiejętności chirurga stomatologicznego lub szczękowego. Poniżej przedstawiamy krok po kroku, jak wygląda taki zabieg:

Krok 1. Konsultacja i przygotowanie

Przed zabiegiem pacjent przechodzi szczegółową konsultację, która obejmuje badanie jamy ustnej oraz diagnostykę obrazową, taką jak zdjęcia rentgenowskie lub tomografia komputerowa. Te badania pomagają ocenić położenie zęba, jego korzeni oraz otaczających struktur.

Krok 2. Znieczulenie

Przed rozpoczęciem zabiegu pacjentowi podaje się znieczulenie miejscowe, aby znieczulić obszar wokół zęba. W niektórych przypadkach, szczególnie przy bardziej skomplikowanych ekstrakcjach lub w przypadku pacjentów bardzo niespokojnych, można zastosować znieczulenie ogólne lub sedację.

Krok 3. Nacięcie dziąsła

Chirurg wykonuje nacięcie w dziąśle, aby uzyskać dostęp do zęba. Jeśli ząb jest zakryty tkanką kostną, konieczne może być usunięcie części kości otaczającej ząb za pomocą specjalnych narzędzi chirurgicznych.

Krok 4. Usunięcie zęba

W zależności od sytuacji ząb może być usunięty w całości lub, jeśli jest to trudne, chirurg może zdecydować się na podzielenie zęba na mniejsze części. Podział zęba na fragmenty może ułatwić jego usunięcie i zminimalizować uszkodzenia otaczających tkanek.

Krok 5. Czyszczenie miejsca ekstrakcji

Po usunięciu zęba chirurg dokładnie czyści miejsce ekstrakcji, aby usunąć wszelkie resztki zęba lub tkanki, które mogłyby powodować infekcję. Może to obejmować również wygładzenie krawędzi kostnych, aby zapobiec przyszłym komplikacjom.

Krok 6. Zaszycie rany

Chirurg może zastosować szwy, aby zamknąć nacięcie w dziąśle. Szwy mogą być rozpuszczalne (same się rozpuszczą po pewnym czasie) lub nierozpuszczalne (wymagają usunięcia po kilku dniach). Zaszycie rany pomaga w gojeniu i zapobiega infekcjom.

Krok 7. Instrukcje pooperacyjne

Po zakończeniu zabiegu pacjent otrzymuje szczegółowe instrukcje dotyczące opieki pooperacyjnej. Zalecenia te mogą obejmować stosowanie okładów z lodu w celu zmniejszenia obrzęku, przyjmowanie leków przeciwbólowych i antybiotyków, unikanie pewnych pokarmów i napojów oraz unikanie intensywnej aktywności fizycznej przez kilka dni.

Krok 8. Kontrola pooperacyjna

Pacjent zazwyczaj umawia się na wizytę kontrolną, aby chirurg mógł ocenić proces gojenia i usunąć szwy, jeśli były użyte nierozpuszczalne. Podczas wizyty kontrolnej chirurg ocenia stan rany, upewnia się, że nie ma oznak infekcji i udziela dalszych zaleceń dotyczących pielęgnacji jamy ustnej.

Czy chirurgiczne usuwanie zębów boli?

Przed rozpoczęciem zabiegu podaje się miejscowe znieczulenie, które całkowicie znieczula obszar wokół zęba przeznaczonego do usunięcia. Znieczulenie działa szybko i sprawia, że pacjent nie odczuwa bólu podczas ekstrakcji. Można odczuwać jedynie lekkie uczucie nacisku lub ciągnięcia, ale nie ból.

W bardziej skomplikowanych przypadkach, szczególnie u pacjentów bardzo niespokojnych lub przy większych zabiegach, może być stosowane znieczulenie ogólne lub sedacja. W takim przypadku pacjent jest nieświadomy i nie odczuwa żadnego bólu podczas całego zabiegu.

Kiedy znieczulenie miejscowe zaczyna słabnąć, pacjent może odczuwać dyskomfort lub ból. Jest to normalne, ponieważ obszar ten był poddany ingerencji chirurgicznej. Zwykle w pierwszych dniach po zabiegu ból i obrzęk są najbardziej intensywne. Zastosowanie zimnych okładów, unikanie twardych pokarmów oraz przyjmowanie przepisanych leków przeciwbólowych pomaga zminimalizować dyskomfort. Ból zazwyczaj stopniowo ustępuje w ciągu kilku dni do tygodnia. Większość pacjentów odczuwa znaczną ulgę w ciągu pierwszych 3-5 dni po zabiegu.

Chirurgiczne usuwanie zębów na NFZ

Tak, chirurgiczne usuwanie zębów w Polsce jest możliwe w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Zabiegi te mogą być wykonywane bezpłatnie dla pacjentów ubezpieczonych w NFZ.

Pacjent musi udać się do poradni chirurgii stomatologicznej, która ma podpisaną umowę z NFZ. W poradni tej zostanie przeprowadzona konsultacja oraz zostanie ustalony termin zabiegu.

NFZ finansuje określony zakres zabiegów chirurgicznych w stomatologii, w tym chirurgiczne usuwanie zębów zatrzymanych, złamanych, usuwanie zębów mądrości, które wymagają bardziej zaawansowanej interwencji chirurgicznej.

Zalecenia po zabiegu

Po zabiegu chirurgicznego usunięcia zęba ważne jest przestrzeganie zaleceń lekarza, aby zapewnić prawidłowe gojenie się rany i uniknąć powikłań. Oto szczegółowe zalecenia, które pacjent powinien stosować po zabiegu.

• Gryzienie gazika – przez pierwsze 30-45 minut po zabiegu należy gryźć jałowy gazik umieszczony w miejscu usuniętego zęba. Pomoże to w zatamowaniu krwawienia.
• Zimne okłady – stosuj zimne okłady (np. worek z lodem owinięty w ręcznik) na zewnętrzną stronę twarzy, w okolicy zabiegu, przez 10-20 minut co godzinę przez pierwsze 24 godziny, aby zmniejszyć obrzęk.
• Unikanie jedzenia i picia – przez co najmniej 2 godziny po zabiegu nie należy jeść ani pić. Unikaj gorących napojów przez 24 godziny.
• Nie dotykaj rany – unikaj dotykania miejsca zabiegu językiem, palcami lub przedmiotami. Nie ssij, nie płucz i nie pluj przez pierwsze 24 godziny, aby nie usunąć skrzepu krwi, który jest kluczowy dla procesu gojenia.
• Unikanie intensywnej aktywności – przez kilka dni po zabiegu unikaj intensywnej aktywności fizycznej, aby zmniejszyć ryzyko krwawienia.
• Leki przeciwbólowe – stosuj przepisane przez lekarza leki przeciwbólowe zgodnie z zaleceniami. Unikaj aspiryny, ponieważ może ona zwiększyć ryzyko krwawienia.
• Płukanie ust – po 24 godzinach można rozpocząć delikatne płukanie ust solanką (1/2 łyżeczki soli rozpuszczonej w szklance ciepłej wody) kilka razy dziennie, szczególnie po posiłkach.
• Napoje – unikaj picia przez słomkę przez pierwsze 24-48 godzin, aby nie wywołać ssania, które może zakłócić skrzep krwi.
• Nie pal – unikaj palenia przez co najmniej 48 godzin po zabiegu, ponieważ dym papierosowy może opóźnić gojenie i zwiększyć ryzyko infekcji.
• Unikanie alkoholu – nie pij alkoholu przez co najmniej 24 godziny po zabiegu.
• Delikatne szczotkowanie – szczotkując zęby, unikaj miejsca zabiegu przez pierwsze kilka dni. Używaj miękkiej szczoteczki do zębów.

Czytaj inne wpisy na naszym blogu:

• Periodontologia – czym jest i jak może pomóc?
• Kiedy należy wymienić plombę?
• Czy implanty zębów trzeba wymieniać?
• Implanty zębów z drukarki 3D – polscy naukowcy o krok od przełomu w stomatologii
• Zatoki szczękowe – jak leczyć zębopochodne zapalenie zatok