Badania nad komórkami macierzystymi, to z całą pewnością najistotniejsze dziś procesy dla przyszłości medycyny, również stomatologii. Być może już niedługo termin ?trzecie zęby? przestanie oznaczać protezę lub implanty zębów. Wszystko za sprawą polskich naukowców, którzy chcą wyhodować zęby z komórek macierzystych pobranych z dziąseł. Odkrycie to byłoby przełomem w stomatologii i choć badania wciąż trwają to są już dostępne pierwsze informacje o ich postępach.
Projekt SteamScaf
Badania prowadzone są pod nazwą SteamScaf i biorą w nich udział naukowcy z Politechniki Warszawskiej, Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Finansowane są w ramach Inicjatywy Doskonałości Uczelni Badawczej PW (BioTechMed-3 Advanced). Są to wiec badania prowadzone przez zespół złożony z naszych rodzimych naukowców, co cieszy tym bardziej. W przyszłości jednak współpraca ma zostać rozszerzona o inne ośrodki zagraniczne z Wielkiej Brytanii i Czech, których współudział mógłby pomóc optymalizować procesy. Na ich barkach osiadłby bowiem proces oznaczania cech komórek, w praktyce odpowiedzialność za określanie wartości danej komórki i jej przeznaczenia (pod rekonstrukcję kostną, chrzęstną lub mieszaną). Mimo iż zespół na dziś dzień skupia się na komórkach dziąsła i odtworzeniu struktur mu najbliższych, to wyniki badań miałyby szerokie zastosowanie w medycynie, otwierając wiele możliwości, które nie kończą się jedynie na odtworzeniu tkanki kostnej, ale i nerwowej czy chrząstki. Na koniec warto wspomnieć, że zawiązki zębowe są już w stanie wyhodować w laboratorium Japończycy. Wykorzystują oni jednak do tego komórki macierzyste z krwi pępowinowej. Jest to więc ogromna różnica, bo komórki macierzyste z krwi pępowinowej mogą zostać pobrane tylko raz (przy porodzie), dodatkowo wymagają utrzymywania w warunkach laboratoryjnych, a próbki pobrane z dziąsła pozyskać można w dowolnym momencie.
Tajemnicze właściwości dziąsła
Już od kilku lat jasne jest, że dziąsło ma bardzo duży potencjał regeneracyjny. Wystarczy spojrzeć na nasze własne doświadczenia. Dziąsło stosunkowo mało krwawi podczas uszkodzeń, szybko odbudowuje się, a przy tym praktycznie nie widać na nim blizn. Proces ten doskonale widoczny jest po ekstrakcji zęba, gdy ubytek kostny i tkanek miękkich dziąsła (nawet dużych rozmiarów) jest w stanie szybko zostać nadbudowany przez nowe komórki. Dziąsłu przyglądano się już od dłuższego czasu. Stosunkowo jednak niedawno potwierdzono w nim obecność mezenchymalnych komórek macierzystych (po angielsku mesenchymal stem cells, skrót MSCs). Są to komórki macierzyste o dużym potencjalne, które do tej pory znaleziono jedynie w szpiku kostnym. Są odpowiedzialne za produkcję i naprawę tkanek kostnych, chrząstek oraz tłuszczy.
Inżynieria tkankowa w praktyce
Badania zespołu SteamScaf zalicza się to dziedziny zwanej inżynierią tkankową. Jak sama nazwa wskazuje, jej celem jest wytwarzanie zamienników tkanek, a jeśli to możliwe również całych narządów. Ma na celu wspomagać regenerację tkanek, których leczenie jest trudne lub produkować materiał pozwalający na bezpieczny przeszczep. Nauka ta łączy wiele dziedzin ? medycynę, chemię, inżynierię materiałową.
Inżynieria tkankowa opiera się o tzw. hodowle komórkowe. Są to odtwarzane w laboratoriach procesy namnażania tkanek. Zwykle do ich przeprowadzenia wykorzystuje się płaskie szklane naczynka zwane płytkami Petriego. Niemniej mają one ograniczenia, szczególnie gdy celem jest wyhodowanie całego organu. W tym celu powstał nowy rodzaj hodowli tzw. hodowla trójwymiarowa. Hodowla trójwymiarowa opiera się na specjalnych rusztowaniach, na których mają namnażać się komórki. Na takich właśnie rusztowaniach pracuje zespół SteamScaf.
Dla kogo naturalne implanty?
Żywe implanty będą mogły zastąpić nie tylko implanty zębów, ale i stawów, kości i wielu innych części ciała. Celem jest wyhodowanie tkanki nerwów obwodowych, które są na dziś dzień najtrudniejsze do odtworzenia. Naturalne implanty, wyhodowane z naszych komórek macierzystych do minimum zmniejszają ryzyko odrzucenia wszczepu. Ich komórki mają bowiem być bioresorbowalne, a więc ulegać rozkładowi i usunięciu z organizmu, gdy implant na stałe przyjmie się w organizmie.
Kontakt do specjalisty
Stomatolog
Absolwent najlepszych uczelni stomatologicznych w europie: w Berlinie na Charité Universitätsmedizin i w Wiedniu na Medizinische Universität Wien. Codziennie bazuje na doświadczeniu, które zebrał na najlepszych ośrodkach badawczych. Stosuje najnowocześniejszą technologię do diagnostyki i planowania leczenia. Nowoczesna tomografia komputerowa, skanery 3d i cyfrowe planowanie sprawiają, że leczenie jest przewidywalne i precyzyjne. Obsługa w języku polskim, angielski
i niemieckim.